Jan Adams (tweede van rechts) met zijn co-housers Gistmagazine oktober 2018 Samen huis, samen thuis ‘Cohousing’ of ‘samenhuizen’ is een woonvorm met heel wat troeven voor de huidige samenleving. Een efficiënter gebruik van ruimte is er daar één van. Bij cohousing deel je namelijk een aantal binnen- en buitenruimtes zodat het privé-gedeelte minder groot moet zijn. “Maar dat wil niet zeggen dat je constant in groep leeft. Je hebt als koppel, gezin of alleenstaande ook je privéruimtes,” zegt Jan Adams. Jan is samen met een groep medestanders al een tijd bezig met het uitwerken van concrete plannen om op een eigentijdse manier te gaan ‘cohousen’.“Mensen verwarren cohousing al eens met een studentenkot of een commune uit de jaren ‘60 waar je al je privacy opgeeft. In de huidige voorbeelden van cohousing is er wel degelijk veel aandacht voor je eigen plekje. Zo heb je je eigen leefruimte, badkamer, slaapkamer,… zoals in elke andere gezinswoning, aangepast aan de plek die jij en je gezin nodig hebben. Maar wel compacter. Ruimtes die we willen delen, zijn bijvoorbeeld een grotere eetzaal om je familie of vrienden te ontvangen, of logeerkamers die alle medebewoners als een soort ‘hotelkamer’ kunnen gebruiken als iemand komt logeren.” “Ook de buiteninrichting is volgens dat principe: iedereen heeft een beperkt terras om rustig privé te kunnen zitten maar de grotere tuin is gemeenschappelijk. Daarmee bespaar je ruimte en ook kosten. Speeltoestellen, een vijvertje, moestuin en bijhorende tuingereedschap delen, is ook kosten delen.” Al is cohousing niet persé goedkoop wonen: “Uit projecten die al enkele jaren lopen, blijkt dat je de prijs van een eengezinswoning betaalt. Maar je krijgt er met de gemeenschappelijke ruimtes wel heel wat meer voor terug.” “Cohousing is geen commune of studentenkot waar je àlles samen doet” Behalve de praktisch-organisatorische kant, vinden Jan en zijn cohousinggroep ook het sociale aspect belangrijk. “We willen streven naar een gezonde mix van jong en oud. Oudere mensen die riskeren eenzaam te zijn of af en toe wat zorg nodig hebben, jonge gezinnen met kinderen die opvang kunnen delen, alleenstaanden. Voor mensen die minder kapitaalkrachtig zijn, kan je ook huurwoningen mee opnemen in een cohousingproject. Zo willen we tot een woonvorm komen waar mensen elkaar ondersteunen waar nodig – zonder dat het te ‘versmachtend’ hoeft over te komen. Overleg over wat je samen doet en wat niet, is heel belangrijk”. “We kiezen ook voor een grote betrokkenheid op de buurt,” legt Jan verder uit. “In een cohousingproject kunnen gemeenschappelijke ruimtes ook ter beschikking gesteld worden van de buurt. Bijvoorbeeld kan een stuk van de tuin een speeltuintje zijn waar ook kinderen uit de buurt komen spelen, of een depot van het voedselteam zijn plaats krijgen. Ook hier weer met goede afspraken uiteraard.” Het ecologisch aspect is tenslotte ook belangrijk in Jans visie op cohousing. “Compacter bouwen zorgt voor een kleinere voetafdruk en systemen als warmtepompen, waterbuffering en zonnepanelen zijn een stuk betaalbaarder als je ze installeert voor meer wooneenheden samen. Ook particulier autodelen gaat vlotter als je in een gemeenschap afspraken maakt.” Wat kan een gemeente doen om cohousing mogelijk te maken? “Als gemeentegronden vrijkomen, kan je als bestuur de kans nemen om zo’n percelen te reserveren voor cohousing. Je kan ze dan bijvoorbeeld via een wedstrijd aan particulieren te koop te stellen. Het is dan wel belangrijk om er voldoende over na te denken aan welke voorwaarden een project moet voldoen zodat je als gemeente een aantal touwtjes in handen hebt. Betrokkenheid van de buurt is bijvoorbeeld belangrijk: ga op voorhand met de mensen uit de buurt in gesprek over wat zij belangrijk vinden, wat zij missen in hun straat en wat er dan bijvoorbeeld mee in het cohousingproject kan gestopt worden.” Een gemeente kan ook zelf gedeeltelijk mee participeren aan cohousing door bijvoorbeeld een sociale woning te financieren. Dat zorgt dan meteen ook voor een betere ‘sociale mix’.